Batterij onderhoud

In dit artikel geven we tips en gaan we in op de belangrijkste zaken op het gebied van onderhoud voor loodzuurbatterijen (ook wel tractiebatterijen genoemd). Deze batterijen zijn het meest gangbaar. De verschillen met lithium-ion batterijen worden in het vijfde hoofdstuk toegelicht. 

1.    Hoe laad ik mijn loodzuurbatterij op?
2.   Veiligheid
3.   Water bijvullen
4.   Zware inzet van de batterij
5.   Lithium-ion batterijen
6.   Checklist dagelijks onderhoud
 

1. Hoe laad ik mijn loodzuurbatterij op? 

Voordat een loodzuurbatterij van een heftruck of magazijntruck wordt opgeladen, dient de batterij zo ver als toegestaan ontladen te worden. In de regel geldt bij loodzuurbatterijen een 80% ontlading. De batterij-indicator op het display geeft dit met een duidelijk signaal aan. Dit kan een symbool zijn (al dan niet knipperend), een geluidsignaal of zelfs het uitschakelen van de hydrauliek (heffen is hierbij niet meer mogelijk). Volg dit signaal altijd op, anders kan de machine stil komen te staan. 

Bovendien zorgt een te diepe ontlading van de batterij voor schade aan de energiebron in de vorm van sulfatering . Bij sulfatering treedt kristalvorming op in de batterij. Dit gebeurt meestal wanneer na diepe ontlading de machine een tijdlang niet wordt opgeladen. Door het tijdig opladen van de energiebron wordt zowel stilstand als schade voorkomen. 

Gebruik voor het opladen van de batterij altijd de lader die is geleverd bij de machine. Er zijn veel soorten laders van verschillende batterijleveranciers in omloop. Deze zijn niet universeel uitwisselbaar. Als de truck aan de lader staat, moet de laadcyclus volledig worden afgerond.  

Waarom mag een tractiebatterij niet tussentijds worden opgeladen?  

Loodzuurbatterijen gaan gemiddeld 1.250 tot 1.500 laadcycli mee. Afhankelijk van de inzet staat dit ongeveer gelijk aan 5 gebruiksjaren. Wanneer de batterij aan de lader wordt gekoppeld, geldt dit als een laadcyclus. Zelfs bij een korte laadduur van bijvoorbeeld een lunchpauze van 30 minuten. Vermijd tussentijds opladen van de batterij, want dit verkort de levensduur aanzienlijk. Heeft u niet voldoende laadtijd of onvoldoende batterijcapaciteit? Wij staan graag voor u klaar met deskundig advies. 

• Plaats de machine direct aan de lader, wanneer de batterij 80% ontladen is;
• Gebruik altijd de juiste lader;
• Laadcyclus volledig afronden;
• Laad de loodzuurbatterij niet tussentijds op.

2. Veiligheid

Voor het laden van loodzuurbatterijen is een laadstation nodig. Het laadstation dient aan allerlei wet -en regelgeving te voldoen. In dit artikel beperken we ons tot de belangrijkste regels: 
 

• Goede bereikbaarheid van het laadstation voor de machines;
• Geen vuur- (las-, slijp-, en stook-) werkzaamheden in de omgeving;
• Voldoende vloeroppervlakte per machine;
• Voldoende ventilatie (natuurlijk of geforceerd);
• Geen inval van direct zonlicht;
• Een vloer die bestand is tegen zwavelzuur;
• Vonkvrije verlichting zoals armaturen en schakelaars;
• Een noodstopknop inrichting van het energienet; 
• Aanwezigheid van brandblusapparatuur en diverse persoonlijke beschermingsmiddelen;
• Laadstation moet voorzien zijn van veiligheidspictogrammen;
• Stromend water voor een nooddouche / oogspoelinstallatie.

De heftruckbatterij mag uitsluitend op een daarvoor geschikte plaats worden opgeladen. In veel gevallen is dit het laadstation. Controleer of de lader uit staat voordat de batterijstekker aan de lader wordt gekoppeld. De batterij produceert tijdens het laden onder andere waterstofgas. Het vrijgekomen gas kan met de aanwezige zuurstof een explosief mengsel vormen (knalgas). Dit is de reden waarom open vuur en roken verboden zijn in de omgeving van het laadstation en dat de ruimte voldoende wordt geventileerd. 

Voor de inrichting van het laadstation gelden strenge regels. Wij helpen u graag bij vragen of bij de inrichting van uw laadstation.  

Gebruik beschermingsmiddelen 

Bij onderhoud, zoals het bijvullen van water in de batterijcellen, moeten de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen worden gebruikt. Het aanwezige zwavelzuur in de batterij is zeer bijtend. Door het dragen van handschoenen een veiligheidsbril en een schort, wordt de mogelijkheid om hiermee in contact te komen verkleind. 

Wanneer de batterij minder goed werkt of uitvoerig onderhoud is vereist, adviseren wij om contact op te nemen met onze service. 

• Zet de lader uit voordat de batterijstekker aan de lader wordt gekoppeld;
• Laad de machine op in het laadstation;
• De batterij produceert tijdens het laden waterstof, hierdoor is open vuur en roken verboden;
• Gebruik de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM”s).

3. Water bijvullen

De batterij is gevuld met accuzuur (elektrolyt) en gedemineraliseerd water. Tijdens het gebruik van de batterij verdampt het water waardoor dit regelmatig moet worden bijgevuld. Wij adviseren om dit wekelijks te controleren. 
Het bijvullen van gedemineraliseerd water gebeurt altijd na het opladen van de batterij, wanneer de batterij nog op temperatuur is. Doe dit nooit voorafgaand aan het laden van de batterij. 

Waarom moet gedemineraliseerd water worden gebruikt bij een loodzuurbatterij?

Leidingwater bevat allerlei mineralen zoals kalk en zout. Wanneer gebruik wordt gemaakt van kraanwater, wordt het laad- en ontlaadproces verstoord. Dit leidt uiteindelijk tot kortsluiting. Gebruik dus uitsluitend gedemineraliseerd water. 

Handmatig water bijvullen 

De heftruckbatterij bestaat uit verschillende cellen, die zijn afgedicht met doppen. Wanneer de dop wordt verwijderd, is in de cel een korf zichtbaar. Onderstaande afbeeldingen A t/m D geven de doorsnede van de cel weer. Vul de batterij aan met gedemineraliseerd totdat het onderste deel van de  korf (tot aan de verdikking) geheel onder water staat zoals in afbeelding C. Dit is het juiste niveau van de batterij. Onderstaande situaties zijn mogelijk:

• Afbeelding A: de cel staat volledig droog. Dit is schadelijk voor de loodplaten die in de batterij aanwezig zijn. Vul direct de batterij bij. 
   
• Afbeelding B: dit niveau bevat nog net voldoende water, maar de korf dreigt droog te vallen. Dit is het juiste niveau om de batterij bij te vullen.
   
• Afbeelding C: de cel is op de juiste hoogte bijgevuld. Vul de cel niet hoger bij!
   
• Afbeelding D: De batterij is te hoog bijgevuld. Zorg dat het overtollige water uit de cel verdwijnt. De cel zal anders tijdens het laden van de batterij overstromen en zuur verliezen.
   

Automatisch water bijvullen (autofill systeem)

Het autofill systeem zorgt ervoor dat het vloeistofniveau in de batterij eenvoudig, snel en gelijkmatig wordt bijgevuld in vergelijking met handmatig bijvullen. Het automatische vulsysteem werkt als volgt:

• Stap 1: Op de cellen van de loodzuurbatterij zijn doppen bevestigd met een venster. Afbeelding 1 toont de bovenzijde van een vuldop. Bij een te laag waterniveau is de witte stip (vlotter) niet zichtbaar. Bij deze stand, moet de batterij direct worden bijgevuld;
   
• Stap 2: Sluit de batterij aan op de snelkoppeling om deze bij te vullen met gedemineraliseerd water;
   
• Stap 3: Zodra het water gaat lopen begint de stromingsindicator te draaien, als deze stopt met draaien is de accu voldoende bijgevuld;
   
• Stap 4: Controleer bij alle doppen of de witte stip duidelijk bovenaan het venster staat. 

Voor een goede werking van het autofillsysteem moet het vulvat met water op 3 meter hoogte staan. Dit is noodzakelijk voor de juiste werking van de autofilldoppen. De zwaartekracht zorgt ervoor dat het water correct in de batterij stroomt. 

4. Zware inzet van de batterij  

Een loodzuurbatterij werkt het best bij een omgevingstemperatuur tussen de 5-35ºC. Regelmatig werken met extreem hoge of lage temperaturen, vereist een batterij die hierop is afgestemd. Dit geldt voor zware industrieën zoals bij hoogovens en koude opslag omgevingen. 

Ook het gebruik van zware voorzetapparatuur, de kachel of de airconditioning, heeft invloed op de levensduur van de batterij. Daarnaast dragen oneffen ondergronden, drempels en heuvels bij aan een snellere slijtage van de loodzuurbatterij. Het is dus van groot belang om deskundig advies in te winnen, voordat een type batterij en lader wordt gekozen. 

• De temperatuur heeft invloed op de batterij en op het laadproces;
• Zware werkzaamheden, leiden tot snellere slijtage van de batterij.
   

5. Lithium-ion batterijen 

In vergelijking met loodzuurbatterijen zijn lithium-ion batterijen nagenoeg vrij van onderhoud. De batterij vormt een gesloten systeem waardoor het bijvullen van water overbodig is. Ook komen geen gassen, zuren en/of dampen vrij bij het opladen van de batterij. Het laadproces gaat anders in vergelijking met loodzuurbatterijen. Zo is tussentijds opladen bij lithium-ion batterijen noodzakelijk om de machine de gehele werkdag te gebruiken. Dit zorgt ervoor dat wisselbatterijen verleden tijd zijn.

Het tussentijds opladen vraagt wel een gedragsverandering van het personeel. Immers tijdens de koffie- en lunchpauzes moet de truck aan de lader om de gehele dag te presteren. De batterij dient verder jaarlijks gekeurd en geïnspecteerd te worden zoals dit ook bij loodzuurbatterijen gebruikelijk is. 

Meer informatie over de verschillen tussen lithium-ion en loodzuurbatterijen, kunt u teruglezen in onderstaand artikel.
https://www.heffiq.nl/lithium-ion

• Geen water bijvullen; 
• Geen vrijkomende gassen; 
• Geen wisselbatterijen meer nodig;
• Tussentijds opladen.

6. Checklist dagelijks onderhoud

Chauffeurs hebben de verantwoordelijkheid om de heftruck of magazijntruck dagelijks op een aantal punten te controleren. Daarnaast is een wekelijkse controle noodzakelijk.  Hieronder valt het controleren van het vloeistofniveau en indien nodig bijvullen met gedemineraliseerd water. Download de dagelijkse en wekelijkse checklist hier.